Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da dünya çapında ivme kazanan ve “insan kütüphanesi” olarak adlandırılan özgün bir kütüphane var. Burada insanlar kitap ödünç almaya değil, insanlardan hayat hikayelerini paylaşmalarını istemeye geliyorlar.

Herkes gelip dünya görüşü ya da yaşam tarzı merak uyandıran bir kişiyi (örneğin bir mülteci ya da AIDS hastası, bir Tibetli keşiş ya da PTSD’den muzdarip bir asker, trans ya da uyuşturucu bağımlısı gibi) seçebilir ve onlarla sadece otuz dakika konuşabilir.

Şehrin göbeğinde bakımlı yeşil bir bahçede, röportaj yapılan kişiler hayatlarının hikayesini açık ve sakin bir şekilde anlatacak ve “okuyucu” özgürce soru sorabilecek ve diyalog kurabilecektir. Buradaki amaç, yaygın olarak zulme uğrayan canlı insanlarla tanışmak ve onlarla önyargı veya tabu olmadan yüzleşmektir.

Varsayımsal olarak, dünyadaki tüm insanların hikayelerini, her ne ve kim olursa olsun dinleyebilseydik, ortak bir şey keşfederdik: hepsi birer yıkım hikâyesidir ve çevrelerinin onlar üzerindeki etkisinin, çocukken aldıkları eğitimin ve onları yıllar içinde şekillendiren toplumun bir sonucudur.

Bölünmüş ve kutuplaşmış bir dünyada, hoşgörü inşa eden bir insan kütüphanesi girişimi, hem anlatıcı hem de dinleyici olarak insanlara yardımcı olabilir, ancak yalnızca ikisinin kafasını karıştırabilir. Anlatıcı, kendi anlatısına hapsolmuş bakışlarından konuşur çünkü hiçbir özel hayat hikayesi, gerçekten mutlu bir insanlıkla biten büyük ve ortak hikayemizi okumaya götürmez.

Ortak hikayemiz, tüm doğa ve insanlık sistemindeki her şeyi yönlendiren, önceden var olan ve sürekli işleyen bir plan olan yaratılış planıyla başlar. Büyük patlamadan başlayarak, cansızlarda sonsuz sayıda parçacığın yayılmasından, bitkisel, canlı ve insan derecelerinde yaratılış, tüm parçalarını birbirine bağlamaya, tüm ayrıntılarını toplamaya ve gruplandırmaya ve tüm yaratılanlar arasında birlik ve yaratılışın harika ahenkli gücü hissini getirmeye devam eder. Bütün hikaye budur.

Yaratılışın doğal evriminden kaynaklanan, bireysellik duygumuzu güçlendiren, bizi diğerlerinden ayıran ve bizi diğerlerinden üstün hissettiren bir diğer faktör olan, her insanda artan egoist doğa ile hikayenin konusunu karmaşıklaşır. Bu nedenle, paylaşılan hikaye gözden kaçırılır.

Sonuç olarak, insan kütüphanesindeki konuşmacılar, hayat hikayelerini “en çok satanlar” olarak damgalarlar ve hayat tecrübelerini gerçek bir kahramanlık gibi gururla şişirir ve yansıtırlar. Doğuştan egoist insan doğamızın nasıl olduğunu görmek yerine, diğerini yok etmek için erken yaşlardan itibaren herkeste işleyen kötü içgüdü, insan toplumu olarak bizi başkalarını suistimal etmeye yöneltmiştir.

Anlatıcı doğal olarak sorunu yumuşatacak, belirli bir renk tonuyla renklendirecek, diğerlerine muhtemelen takip etmeyecekleri tavsiyeler verecek ve kişisel örnek dinleyicinin kafasını karıştıracaktır.

Toplumu yöneten ve yaratılış amacına ulaşmamızı engelleyen yaygın bencillikten etkilenmek ve hayatın amacından saptığımızı anlamak yerine, biz sadece kendi yarattığımız yaşam biçimlerini övüyor, güzel sözlerle yaşatıyor ve hayatın özü olarak tanımlıyoruz.

Samimi insan sohbetinin engellenmesi veya yasaklanması yoktur, her birinin kimliğini geri almaya yer yoktur, ama en önemli şey, bu kişisel hikayelerde tüm hikayeyi, bir yeniden bağlanma hikayesini, insanlığın dostane ve destekleyici ilişkilerinin hikayesini ararken ortaya çıkan aynı gizli noktayı bulmak ve vurgulamaktır. Bu kitap herkesin açması içindir.

Filed under: Uncategorized | “İnsanlar Açık Bir Kitaptır, O Nasıl Okunur?” (Linkedin) için yorumlar kapalı