Soru: Pesah Haggadah’ın değindiği dört oğul nelerdir: biri bilge, biri kötü, biri saf ve birisi de nasıl soru soracağını bilmeyen biri?

Cevap: Dört oğul da aynı soru üzerine düşünmekte: “Egoizmimizin üzerine nasıl çıkabiliriz?” Bilge oğul filozofça düşünür ve bu yasaların öyle ya da böyle açıklanabileceğini ama bizim Mısır’dan çıkmamıza yani egoizmimizin üzerine yükselmemize bir çözümün olmadığını söyler.

Kötü oğul: “Ama neden onun üzerinde yükselmemiz gerekiyor ki?” der. O bunu yapmayı hiç istemez ve “Egoizme karşı bu çalışmanın yararı nedir? Ben iyiyim, beni rahat bırakın.” der. Bu nedenle bizim gözümüzde kötüdür çünkü kötü olmasına rağmen, bu şimdiki koşulunun üzerine yükselmeyi istememektedir. O Mısır’dan çıkmak istemez ve her şeyi olduğu gibi alır.

Saf oğul, bizim Mısır’dan neden çıktığımızın net olmadığını ve bu yasaların anlaşılır olmadığını söyler. O, köle olduğunun ve bu kölelikten nasıl çıkacağının farkında değildir.

Biz bayram masasının etrafında oturuyoruz. Birisi bilge oğul gibi hisseder, diğeri saf oğul gibi, üçüncüsü de kötü oğul gibi ve dördüncüsü bir soruyu nasıl soracağını bilmeyen oğul gibi. Ve bu dördüncü, nasıl soru soracağını bilmeyen oğul, o gün şunu söyleme ihtiyacı duyar: “Bu Yaradan’ın bizim için yaptıklarının, Mısır’dan çıkarması olayının onurunadır.”

Aptal, saçmalayan ya da kötü olduğundan değil, bu oğul soru sormasını bilmiyor. Orada bir şeylerin olduğunu, algılayamadığımız ve fark edemediğimiz, doğamızdan çıkmak için bir çeşit yolun olduğunu anlamaktadır.

Masadaki bütün misafirler de merak etmektedir. “Nerede ve niçin çıkmamız gerekiyor? Egonuzdan kurtulabileceğinizi nerede gördünüz? Bu doğada yoktur.” Bilge, saf ve kötü hepsi bu soruları soruyor.

Fakat o, nasıl soru soracağını bilmeyen oğul, bizim için tamamen ulaşılmaz olduğu için hakkında hiçbir şey sorulamayan, saklı gizli bir şeyin olduğunu bilmektedir. Hayatımızın ötesinde, egoizmimizin ötesinde ve onun ellerinde olduğumuz bir şey var.

Bu sefil şekilde var oluşumuzun ve yaratılışımızın bir amacı var. Ama bununla ne yapılabilir, bu net değil; çıkışı göremeyiz. Bu nedenle, bunun açıklanmasının gerekli olduğu söylenir. Gerçekten, eğer kişi egoizmini haklı çıkarmak için söyleyeceği hiç bir şeyin kalmadığı bir duruma yükselirse, o zaman bir çözüm bulur.

Herkes sonunda, nasıl soru soracağını bilmeyen oğul haline gelir. Bu insanlık gelişiminin dört safhasıdır. Her birimiz kendi gelişim safhamızdayız ve böylece kişi kendini dört oğuldan birinin içinde fark edebilir, sorduğu soruya göre.

Filed under: Bayramlar | Add Comment/Ask Question→